Open letter to Greta and Djaffar, lessoned from COVID-19, Pandemic

Dear Greta and Djaffar,

Namaste!

Let me first congratulate both of you., I (Anupa, Mili, Radha like to call I henceforth) am simply moved with the stories of you both. I have no words that would explain how much I admire you both. 

Interaction programs in Doti, Achham, Dailek and Surkhet on Dignified Menstruation by Ministry of Women, Children and Senior Citizen

Interaction Program on Dignified Menstruation with Parliamentarian by Ministry of Women, Children and Senior Citizen

Suggestion for Radio Program on Dignified Menstruation amid COVID-19

रेडियो कार्यक्रम: मर्यादित महिनाबारी हामी सबैको जिम्मेबारी

यो बर्षको नारा: महिनाबारीको कुरा मर्यादा केन्द्रित भए मात्र हुन्छ पुरा

Interview on Dignified Menstruation

1) What inspired you to work on Dignified Menstruation?

My work on dignified menstruation is very organic and very long. Over the three decades experience, working from my personal, to national and global level, I learned that the menstruation is not only my issue, or my country's issue. More importantly, I knew that free pads, clean sheds or knowledge on hygiene do not guarantee the dignity during menstruation. In other hand, menstrual stigma, taboo and restriction is underlying cause for violence against girls and women, destroying the peace and violation of series of human rights. Succinctly, I learned that the menstrual stigma, taboo and restriction play a crucial role to construct and shape the power since childhood between girls and boys that is missing by global community who were/are working for development, human right and feminism. It is happening everywhere across the globe but the forms and severity vary from place to place. The global community remained not only silence and biased but also worked in assumption or misinterpretation at the name of support or funding. In this circumstance, despite having support, I determined to work for changing the narratives around menstruation from hygiene to dignity.

Nurses amid COVID-19 Pandemic

महाब्याधिमा नर्स

छ दशक भन्दा लामो इतिहास हुनु, आफैमा गौरबपुर्ण इतिहास हो नेपाली नर्सहरुको | यो अबधिमा ९५ हजार नर्सहरु दर्ता भएको देखाउछ नर्सिंग परिषद | सोझो अर्थमा हेर्दा एक नर्सको भागमा करिब ३ हजार बिरामी पर्छ | तर सबै नर्सले काम गरेका छैनन, काम गर्न पाएका छैनन्, नेपालमा काम गर्दैनन् |

Dignified Menstruation amidst COVID-19, Pandemic

महाब्याधिमा मर्यादित महिनाबारी

आम्मामा,

कोभिड १९ को महाब्याधिको बन्दाबन्दीले मलाई गएको चैत्र ११ गते देखि एक्कै कोठामा बन्द गरेकोगरेकै छ तर..तर गरेन, गर्न सकेन मेरो महिनाबारीलाई |

बिश्व स्वास्थ्य संगठनले ४५ दिन अघि (यो लेख लेखिरहदा) कोभिड १९ लाई महाब्याधि भनेर घोषणा गरेको थियो | मेरो जीबनमा महिनाबारी शुरु भएको करिब ३२ बर्ष भएको छ तर महाब्याधि शुरु भएको ४३० बी सी, एथेन्सबाट देखिन्छ भने महिनाबारी शुरु भएको त करिब ४ करोड वर्ष पहिले जब आजको मानबको शुरुवात भयो अर्थात् होम सपियेन्सको उत्पति भएको थियो | महिनाबारीका कारण यो दुनिया चलिरहेको कुरामा असहमत सायदै कोहि होला | तर यो दुनियाले महिनाबारी किन बिर्सिरहन्छ | नारा, जुलुश, बिरोध गरेपछि मात्र यो दुनियाका विद्वानहरु महिनाबारी र यसका सबाल सहानुभुतीका साथ अल्पकालीन रुपमा मात्र सम्बोधन किन गर्छन | के यो महिनाबारी महाब्याधि जस्तो छैन वा हैन अर्थात् के नसर्ने रोग झैँ कुनै लिंग, वा ठाउँ बिशेषमा केन्द्रित छ र  | कोभिड १९ अहिलेसम्मको तथ्यांकमा पुरुषहरुमा धेरै देखिएको छ | यदि महिलाहरुमा मात्र देखिने भए के यो दुनिया यतिका मरिहत्ते गर्थ्यो होला | म दाबीका साथ भन्दैछु -पक्कै गर्थेन | स्यानिटरी प्याडको बिज्ञापन गर्दा रगत निलोभएको प्रमाणित गरे झैँ भन्थे होलान- नाथे महिलाहरु रुघाखोकी पनि पचाउन सक्दैनन्, यस्तै यस्तै |    

जतिखेर अरिस्टोटलले महिनाबारीलाई अचम्मको प्रकिर्या भनेर ब्याख्या गर्दै थिए झन्डै त्यति नै बेलातिर पहिलो महाब्याधि देखापरेको थियो | त्यतिबेलादेखि आजसम्म मोटामोटी ( स्रोत: गुगल इतिहास-  एथेन्स ४३० बी सी, अन्तोनिन प्लेग १६५ ई स, साइप्रेएन प्लेग  २५० ई स, जस्टिएन प्लेग ५४१ ई स, कुष्ठरोग ११ औ शताब्धि, ब्ल्याक डेथ १३५० ई स, कोलोम्बीएन एक्सचेन्ज १४९२ ई स, लन्डन प्लेग १६६५ ई स,  हैजा १८१७ ई स, तेस्रो प्लेग १८५५ ई स, फिजी दादुरा १८७५ ई स,रसियन फ्लु १८८९ ई स, स्पानिश फ्लु १९१८ ई स, एच आई भी/एड्स १९८१ ई स, सार्स २००३, कोभिड १९ ) १५ पटक महाब्याधि फैलिएछ मात्र हैन प्रबिधि र ब्यबस्थापनमा पनि ठुलो छलांग मारेको छ | ठ्याक्कै त्यतिबेलादेखि आजसम्म आधाधर्ती ओगट्ने महिलाहरु, हरेक दिन एकतिहाई महिनाबारी हुदा जम्माजम्मी कतिपटक महिनाबारी भए होलान | यो संग सम्बन्ध राख्ने शक्ति निर्माण र यसले निम्त्याएको महिला माथिको हिंसा, अन्याय, विभेद, महिनाबारीसंग प्रत्यक्ष सरोकार राख्ने यौनिक र प्रजनन अस्वस्थताका कारण कति महिला बिरामी परे होलान, उनीहरुले अस्पताल देखे कि देखेनन्, कति यमराजको पुगेहोलान | यस्तै थाक लागेका प्रश्नहरुको उत्तर खोजिरहेको छ यो लेख |