Thursday, January 29, 2015

कर्णालीको बिकास: रास्टिय बिकास र पहिचान


Women with Disability in Jumla, a district of  Karnali

cToGt} v';L 5' lsgsL, s0ff{nLsf] ljsf;sf nflu ;bgb]vL ;8s, a'9fa'9Lb]vL afns ;a}n] s'/f ug{ yfn]sf cy{ft\ lrlGtt b]lvPsf 5g\ . km]l/ Tolt g} b'vL 5', lsgsL pxfFx¿sf] egfO{ / n]vfO{df ljut !% jif{b]vL nuftf/ oxL ;'lg/x]5' ls s0ff{nLsf] dfG5] ;'g eP/ klg g'g vfg gkfP/ d/]sf 5g, ;/sf/n] x]nf uof]{, ;f}t]gL Jojxf/ uof]{ . clg s]xL lj1x¿sf] egfO{ rfxL ;+/rgf ePg, af6f] ePg, P]ltxfl;s e"dL, k|fs[lts ;Dkbfsf] wgL cflb .

s'/f]sf] r'/f] rfFxL s0ff{nLsf] ljsf; k|lt ePsf] u/La dfgl;stf cy{ft\ gsf/fTds ;f]r cyf{t\ ;xfg'e"tL k|bTt egfO xf] . h;n] hgtfsf] efjgf cfslif{t ug{ ;lsof];\ / /fhg}tLs jf zlQmsf b[li6sf]0fn] k|efjzfnL aGg ;lsof];\ .

jf:tjdf s0ff{nLsf] ljsf;nfO{ /fli6«o ljsf; / klxrfg;Fu ljin]if0f / of]hgf aGg'kb{5, ta dfq jf:tljs ¿kfGt/0f, zflGt / ;d[4L ;Dej 5 . cfh lqe'jg cGt/fli6«o ljdfg:yndf Oldu|]zgsf] kmf/fd eg{ ghfGg]sf] eL8 w]/} 5 / sl/a !% ;o o'jfx? k|ltlbg b]zaf6 aflxl/G5g, dfq c¿sf] gf]s/ aGg . h;/L cfwf ztfAbL klxn] ef/t hfg] k/Dk/f lyof] . ljb]zsf] xfjfkfgL, k|ljwLaf6 ljt[i0ff dfq} xf]Og kfl/jfl/s larNnL / 56kl6g]x¿sf] ;+Vof klg 8/nfUbf] 5 . j}wflgs af6f] k|of]u ug{]x¿sf] lx;fa ug{] xf] eg] klg Ps lbgdf & j6f nf;sf afs; g]kfn lelqlG5g\ . oL ;a} lsg eO/x]sf] 5 / lsgeg] b]zdf /f]huf/ 5}Gf .
The natural resources and geography from Jumla, a district of Karnali


ljb]zdf ul/g] e]8f, 3f]8f, pF6, v]ltkftLsf] sfdaf6 nfP/, vfP/ /fd|f] zfx' k/]5 eg] g]kfnL !) xhf/ arfpg] xf] k|lt dlxfgf . t/ b]zdf 7"nf7'nf snsf/vfgf v'nfpg g;s]klg sRrf kbfy{ jf k/Dk/fut ?kdf ul/Psf] ef}lts hldg la/fgf] aGb} uPsf] 5 .

s0ff{nLsf] k|fs[lts ;|f]t / ;Dkbfsf] ;+/If0f / k|jb{\wg ub{} la/fgf] aGb} uPsf kmfF6 / n]sx¿df :ofpm, cf]v/, c+u'/, cf¿av8f, hf}, ux'F ds}, cfn' cflb dfq} kmnfP/ k|of]u ug{ ;s]klg ljb]z w]/}nfO{ hfg' kb{}g . ;odf ;o /f]Sg g x'G5 g ;lsG5 . g]kfnu~hsf] ljdfg:ynsf] u]6df ef/t / rLgsf :ofpm a]lrG5g\ . t/, s0ff{nLsf :ofpmFnfO{ s;/L k|of]u ug{], Joj:yfkg ug{] eGg] ljsNk cfh;Dd vf]lhPsf] 5}g\ . s0ff{nL g]kfnsf] !% k|ltzt e"efu cf]u6]sf] If]q xf], hxfF afWotfaz ljb]z hfg tof/ ePsf g]kfnL o'jfx¿nfO{ RofgnfOGH8 ug{ ;s]df n]s e/L el/nf] dfq} geO{ g]kfns} ljsf; x'g ;S5 .


The Organic architect in Karnali 


s0ff{nLdf kmnkm"nsf] dfq} ;Defjgf geP/ hl8a'6Lsf] klg ;Defjgf 5 . cfhsf lbgdf klg s'g hl8a'6L /fd|f] / s'g g/fd|f] eGg] sltnfO{ yfxf 5}g\ eg] slt hl8a'6L ;f]em} rLg jf ef/t k'U5g, hxfF ls;fgn] ;flRrs} kfpg] /sd kfO/x]sf 5}gg\ . s0ff{nLdf cfhsf] lbgdf  sflnsf]6, h'Dnf, d'u'{ g/fd|} ePklg df]6/ af6f]n] 5f]Psf] 5 . h'Dnfsf] s'/f ug{] xf] eg] t af6f] gk'u]sf] ufFpm g} 5}g . t/, df]6/ klg u'8]sf] slx 5}g\ . ufpmF / vfB;+:yfgdf ljut #-$ jif{b]vL ux'F, hf} laqmL ePsf] 5}g\ . To;}n] ux'\F, hf} nufpg] cEof; klg sd x'Fb} uPsf] 5 . t/, ef/tsf] s]/]nfdf hf}af6 u'0f:t/lxg ;jf]Qd lk7f] s0ff{nLsf ufpFufpFdf s/f]8f} k};f vr{ u/]/ k'U5g\ . oxfFg]/ ;jf]Qd lk7f]nfO{ u'0f:t/lxg eGg'sf] tfTko{ s] xf] eg] g tL lk7f]sf] Kofs]6df g ldlt n]lvPsf] x'G5 g ;dodf k'U5g\, g aRrfn] vfG5g\ < vfG5g\ t ufO{F e};Ln] vfG5g . lsgeg] hgtfnfO{ o;k|lt ljZjf; g} 5}g\ . t/, b'e{fUog} eGg' k5{ ufFpmufpmFsf ^) b]vL *) k|ltzt aRrf / jo:s b'j} s'kf]if0faf6 u|l;t 5g\ .
Natural beauty, shot from Kudari


vfBfGgs} s'/f ubf{ df]6/ u'8\g] ;8s xf];\ of hxfhn] rfdn af]Sg] s'/f xf];, df]6/ / hxfh e/L e/L s0ff{nL, k'U5g\ t/, l/Q} l/Q} kmls{G5g\ . o;cy{df cy{tGqdf kg{] k|efj s;n] ljZn]if0f ug{] xf] .

k"j{f~rn, dWodf~rnnufotsf o'jfx¿nfO{ s0ff{nL n}hfg] s'/f ubf{ cy{ft\ pgLx?nfO{ ljb]zsf] ;§f slDtdf !) xhf/ aRg] lsl;dsf] /f]huf/ lbg'eGbf cfZro{ nfUuf t/, of] s'g} cfZro{ dfGg' kg{] s'/f xf]Og . lsgeg] s0ff{nLdf ;/sf/n] ;a} s'/f k|bfg u/]sf] 5 t/ u'0f:tl/o 5}g\ . pbfx/0fsf] nflu ljBfno 5, lzIfs, u'0f:t/Lo k7gkf7g / ljBfy{L x'Fb}gg\ . :jf:Yo rf}sL 5 t/ cgdL, cx]a 5}gg\ . crDdsf] s'/f t b/aGbLdf ;a} 5g\ cfhef]nL t/, ;]jf 5}g\ . dlxgfsf] b'O{ lbg cy{ft\ b'O{rf/ dlxgfsf] aLrdf @–# xKtf a;]/ hflu/ vfg] axfg} axfgfsf] v]tL ug{] rng 5 . cem} eGg] xf] eg] t ;g\ @))( kl5 ha k'g;+/rgf / ;dfj]zLsf sfdx? x'g yfn], k|fo ;a} sfo{fnodf ;s] d'Vo JolQm g;s] bf];|f] d'Vo :yfgLo g} 5g\ . t/, /fhgLlts k|efj, x'g]vfg] bubuL cfbLn] ub{f ;]jf lbg w]/}h;f] tof/ 5}gg\ . Toltg} a]nf ;d'bfodf hg;+Vof g} 5}g\ . zx/sf] hg;+Vof h;/Lt;/L g]kfnu~h, sf7df8f}, ef/t jf ljb]z k'lu;s]sf 5g\ eg] ufpFsf ul/a a:tLdf cem} klg hf8f] df};dsf a]nf ef/t emg{] k|lqmof /f]lsPsf] 5}g\ . sltko 7fpmFdf t o'jf e]6\g} ufx|f] 5 .
o; k[i7e"dLdf b]zsf cGo efudf a;f]af; ug{] a]/f]huf/ o'jfnfO{ cfˆgf] b]zleq kl/jf/;lxt a:g] ;'ljwf lbg ;lsof] eg] w]/} kmfObf lng ;lsG5 . pbfx/0fsf nflu ljb]zLPsf JolQmn] 3/kl/jf/af6 lj5f]8 x'Fbf x'g] lrGtf, 3/kl/jf/ lau|g] ;d:of sd x'g]lyof] eg] cfˆg} b]zdf cfˆg} kl/jf/;Fu ;b\efj k|]d / ;Ddfgn] sfd ug{ kfpFbf dfgjLo / cfy{Ls ljsf;sf] lx;fa ug{ ;lsGg . o;sf cltl/Qm t/fO{ / kxf8 hf]8\g], k"j{ klZrd hf]8\g] cEof; dfq} geO{ /fli6«o zflGt / ;b\efjgfdf 6]jf k'Ub5 . ;fy} ;]jf lbg] lgsfodf va/bf/Lsf] ;+Vof a9\5, ;]jf u'0f:t/Lo x'Fb} hfG5 / s0ff{nLsf dflg;x¿n] tflnd / ul/aL eGbf ;lhnf];Fu ;/sf/ / ;+:s[tL km]g{ ;Sb5g, h'g ;dfh ;dfh ¿kfGt/0fsf] nflu afws 5, pbfx/0fsf nflu 5fpk8L .

k|Zg p7\g ;S5, s:tf] vfnsf] /f]huf/ lbg] t < /f]huf/sf y'k|} ljsNkx¿ 5g\ . ;–;fgf pBf]u b]vL 7"nf–7"nf pBf]u vf]Ng ;lsG5 . tfkgL dnfO{ nfu]sf] ;fgf] pbfx/0f s] xf] eg]– :ofpm v]tL . Jojl:yt lx;fan] h;/L ef/tsf] lxdf~rndf ul/G5, :ofpm kmNg slDtdf % jif{ nfU5 . ToltGh]n :ofpmsf] /S;L jf jfOg jf s'g} rLh agfpg] 7"nf] ˆoflS6« vf]Ng] . clxn] s0ff{nL ljif]z h'Dnfdf agfOPsf jf pTkfbg ul/Psf s'g} klg k|f/+ufl/s kmnkm"n tyf hl8a'6L ljb]zL ahf/df nu]/ a]Rg nfos x'Fb}gg\ . t/ b'e{fUo eGg' k5{, ev{/ k9]/ ;s]sf jf nf]s;]jf kf; u/]sf jf hflu/ gkfP/ cg'ejsf nflu uP/ jf k|df];gsf nfuL hfg] clwsf+z ;/sf/L / u}/;/sf/L lgsfon] s] g} ug{ ;S5 . afWotf /ftlbg gsf/fTds efjgf / ;xfg'e"tLsf cfFvfn] x]/]sf sf/0f cfhsf lbgdf klg nufgL ul/Psf] /sdsf cfwf/df s0ff{nLn] sf]N6f] km]g{ g;s]sf] xf] .

cy{zf:qsf] kl/efiff g} x]g{] xf] eg] klg s0ff{nLnfO{ k};f eGbf klg Ifdtf clea[4L u/fpg' d'Vo r'gf}lt / cfjZostf xf] . Hofnfdf sf]xL uPklg lbgsf] ^ ;o ¿k}ofF / /S;L vfg t kfOG5 g} t/ o;nfO{ s;/L k|of]u ug{], dfgjLo cfjZostf s] xf] ? eGg] g} k'u]sf] 5}g\ . v'Nnf lbzfd'Qm ul/Psf] ufpsf] :jf:Yo rf}sLdf rk{L 5}g, sIff * df dlxgfaf/L zf/Ll/s k|lqmof xf] eg]/ k7fpg] lzIfs cfˆg} 5f]/L / >LdtLnfO{ ufO{ uf]7df /fV5g\ . o:tf cj:yfdf km/s b[li6sf]0f jf km/s /0fgLlt nfu" gug{] xf] eg] s0ff{nLsf] ljsf; ;Dej 5}g\ / g]kfnsf] dfgjLo ljsf; / cy{tGq klg ck"/f] /xG5 .


zx/L / u|fld0f ljsf;nfO{ ;Fu;Fu} n}hfg g]kfn ;/sf/, of]hgf cfof]u, bft[lgsfo, h:t}, ;+o'Qm /fi6« ;+3, o'/f]lkog o'lgog, s0f{fnLsf u}/;/sf/L ;+:yfx¿n] slDtdf klg !% jif{sf] PsLs[t of]hgf th{'df u/]/ uof] eg] s0ff{nLsf] ljsf; ;Dej 5 . cfhsf lbg;Dd ul/Psf] nufgL h'g lhlj;sf] tYof+sdfq} x]g{] xf] eg] s0ff{nLsf] ev{/} hlGdPsf] Ps hgfsf] efudf #% xhf/ k5{ . cGo dfWodaf6 uPsf] /sd lx;fa ug{] xf] eg] t t/fO{sf] dfG5]sf] eGbf stf xf] stf w]/} cfpF5 . cfh;Dd ul/Psf] nufgL s]xL JolQm / ;+:yf afx]s ;a} jfn'afdf kfgL vGofPsf] h:tf] ePsf] 5 . w]/} h;f]  Rofl/6L df]8]ndf sfd u/]sf 5g\ . Rofl/6L jf welfare approach cfjZos 5  t/, s0ff{nLsf] ¿kfGt/0f ug{ ;Sb}gg, cy{ft g]kfnsf] klxrfg kl/jt{g c;Dej 5 . ca sfd ug{] a]nf cfPsf] 5 g ls ukm dfq} . ;a} s'/fsf] ;do x'G5, ca ukmsf] klg ;do ;lsPsf] 5 .
Our Futures and Hope :)

World Social Forum 2024, Kathmandu- Dignified Menstruation: Decolonized Menstrual Movement and Reimagination of Feminism

 Inaugural Speech, 16 February, World Social Forum Dear Friends,